آنچه خود عمل نمی‌كنید به دیگران توصیه نكنید!

امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «ایها النّاس! استصبحوا من شعله مصباحٍ واعظ متّعظ و امتاحوا من صفوّ عین قد رُوّقت من الكدر»، (ای مردم! چراغ دل را از نور گفتار گوینده با عمل روشن کنید و ظرف های جان را از آب زلال چشمه‌هایی كه از آلودگی‌ها پاك است پرنمائید.) (نهج‌ البلاغه، خ 105)

ابتدا خود عمل کنیم، سپس دیگران

إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ یُصَلُّونَ عَلَى النَّبِیِّ یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا عَلَیْهِ وَسَلِّمُوا تَسْلِیمًا

آیه های قرآن خود درس زندگی است . در آیه فوق ، یکی از درس های مهم زندگی به ما انسان ها یادآوری می شود که اگر خواستی بخش نامه‏ای صادر کنی، به کسی حرفی بزنی،دستوری بدهی و نصیحتی کنی اول خود عمل کن بعد بخشنامه صادر کن و نصیحت کن .

در این آیه به تعبیری خدا می‏خواهد بخشنامه کند که مردم صلوات بفرستید، نمی‏گوید: بسمه تعالی صلوات بفرستید. می‏گوید: «إِنَّ اللَّهَ وَمَلَائِكَتَهُ یُصَلُّونَ : خدا و فرشته‏ها صلوات می‏فرستند. بعد می‏گوید: تو نمی خواهی صلوات بفرستی؟ پس «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آمَنُوا صَلُّوا»

با زبان بی زبانی به ما آموزش می دهند که اگر می خواهیم که حرف ما، دستور و بخشنامه ما اثر کند، باید خودمان به آنچه می‏گوییم عمل کنیم.

کارفرما اگر در بیت المال دقّت کند، کارمند هم دقّت می‏کند، اگر معلم و مربی در نماز جماعت شرکت کرد، معاون ها و دانش آموزان هم می آیند.

اگر خواستار یک نسل خوب هستیم، باید خودمان پیش قدم بشویم .

آنچه خود عمل نمی‌كنید دیگران را توصیه به انجامش نكنید

در احادیث قدسی نقل شده است كه ای فرزند آدم« اوّل خود را موعظه كن و پس از آن دیگران را توصیه نما»

امام علی(علیه السلام) می‌فرماید: «ایها النّاس! استصبحوا من شعله مصباحٍ واعظ متّعظ و امتاحوا من صفوّ عین قد رُوّقت من الكدر»، (ای مردم! چراغ دل را از نور گفتار گوینده با عمل روشن یابید و ظرف های جان را از آب زلال چشمه‌هایی كه از آلودگی‌ها پاك است پرنمائید.)(نهج‌ البلاغه، خ 105)

قرآن نیز می فرماید: «یَا أَیُّهَا الَّذِینَ آَمَنُوا لِمَ تَقُولُونَ مَا لَا تَفْعَلُونَ *كَبُرَ مَقْتًا عِندَ اللَّهِ أَن تَقُولُوا مَا لَا تَفْعَلُونَ »، (اى كسانى كه ایمان آورده‏اید، چرا چیزى مى‏گویید كه انجام نمى‏دهید؟

نزد خدا سخت ناپسند است كه چیزى را بگویید و انجام ندهید.)(صف، 2و3)

همچنین علی(علیه السلام) در خطبه‌ای دیگر از نهج البلاغه می‌فرماید: «لعن الله الامرین بالمعروف التاركین له و الناهین عمن المنكر العاملین به»، (لعنت خدا بر آنان كه امر به معروف می كنند و خود ترك می‌نمایند و نهی از منكر می‌كنند و خود مرتكب آنچه دیگران را نهی می‌كنند می‌شوند) (نهج البلاغه، خ 129)

سالها پیش وقتی به شهید سردار كریمی كه از جراحت‌های ناشی از دوران دفاع مقدس عذاب می‌كشید گفته بودند: برای تسكین دردهایش از موادمخدّر استفاده كند گفته بود: چون خود در مقطعی در ستاد مبارزه با مواد مخدّر مشغول بودم این را اصلاً نمی‌توانم انجام بدهم و كاری كه دیگران را باز می‌داشتم خود مرتكب شوم.

صداقت واقعی نیز در انطباق گفتار با رفتار و عقیده نمود پیدا می‌كند، اگر صائب‌ترین سخنان را بر زبان آورم و خود عامل به آنها نباشم و با تجربه‌ای انضمامی آن سخنان را نگویم هر چند صحیح و قابل استفاده برای دیگران باشد انسان صادقی محسوب نمی‌شوم.